BCAA (Branched-Chain Amino Acids буюу Салаалсан Гинжтэй Амин Хүчил) нь спортын практикт хамгийн өргөн хүрээнд ашиглагддаг амин хүчил юм. Энэ бүлэгт бие махбодид зайлшгүй шаардлагатай үл орлуулагдах 3 төрлийн амин хүчил ордог:
- Лейцин
- Валин
- Изолейцин
Эдгээр нь булчингийн уургийг нийлэгжүүлхэд оролцдог бөгөөд энэ нь булчингийн ширхэгийг агшиж сулрах үйл явцыг хурдасгах, хадгалахад оролцдог. Тэд энергийн нэмэлт эх үүсвэр болж, өсөлтийн даавар, инсулины ялгаралтыг нэмэгдүүлэх үүрэгтэй.
Ердөө 5,4 грамм BCCA нь булчингийн ажиллах чадварыг 22%-аар нэмэгдүүлдэг болох нь судлагаагаар нотлогдсон.
Салаалсан Гинжтэй Амин Хүчил Ямар хүнсэнд агуулагддаг вэ?
- Мах
- Шувууны мах
- Өндөг
- Загас
- Сүүн бүтээгдэхүүн
Бусад амин хүчлүүдээс ялгарах онлог:
- Элгэнд биш булчинд задардаг.
- Нэмэлт энергийн эх үүсвэр болдог: удаан хугацааны бэлтгэл сургуулилтын үед булчингийн ажиллах чадварыг нэмэгдүүлж цуцалтыг багасгадаг.
- Бусад амин хүчлүүдийг бодвол цусруу хурдан шимэгдэж булчинд очдог.
Насанд хүрсэн хүн өдөрт 4-20 грамм BCAA хэрэглэхэд л хангалттай. Энэ нь 200-250 грамм үхрийн мах гэсэн үг юм. Хоол хүнсэнд агуулагдаж буй уургийн нийт 20-25% эзэлдэг.
Спорт буюу бэлтгэл сургуулалт
Спортын бэлтгэл сургуулалтын үеэр хүний бие махбодь маш их энерги зарцуулдаг. Харин энерги шавхагдах үед өөрийн бие махбодийн зарим хэсгийн уураг, өөх тосыг задлаж эхлэнэ.
Энэ үед булчингийн уураг задардаг ба уургийг задлан дахин энергийн эх үүсвэрийг бий болгодог. Иймд бэлтгэл сургуулалтын өмнө эсвэл дараа заавал уураг агуулсан хоол хүнс эсвэл биологийн нэмэлт уураг хэрэглэх шаардлагатай.
Мэргэжлийн спортын эмч, хоол зүйч нар биеийн 1кг тутамд 33мг BCAA-ийн Лейцин амин хүчлийг бэлтгэлийн турш хэрэглэх шаардлагатай гэж үздэг.
BCAA нь 3 төрлийн үл орлуулагдах амин хүчлээс бүрдэх ба 1 төрөл нь Лейцин, нөгөө 2 нь Изолейцин, Валин. Харин энэ 3-ын хамгийн тохиромжтой харьцаа нь 2:1:1. Хэрэв та 80 кг жинтэй бол 2640мг Лейцин буюу нийт ойролцоогоор 5г BCAA-ийг 1 бэлтгэлийн турш хэрэглэнэ гэсэн үг юм.
